यदी तपाई सुरक्षित सेक्स गर्नु हुँदैन भने अब तपाई सेक्स सुपरबगको फन्दामा पर्नुहुनेछ । यो एड्सभन्दा पनि खतरनाक रोग भित्रिएको तथ्य पत्ता लागेको छ ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाको तटीयमुलुक ‘हवाई’मा ‘सेक्स सुपरबग’ नामक एक खतरनाक जीवाणुको दुईवटा मामिला बाहिर आएको छ । जसले विश्वभरका चिकित्सकलाई चिन्तित बनाएको छ ।
हवाईका स्वास्थ्य विभाग अधिकारीहरुले ‘सुपरबग’ एड्स फैलाउने जीवाणु ‘एचआईभी’ भन्दा पनि खतरनाक भएको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । उनीहरुले यसबाट बच्न मुस्किल हुने बताएका छन् ।
वरिष्ठ चिकित्सकहरुले सुपरबगलाई कुनै पनि औषधीले छुन नसक्ने बताउका छन् । चिकित्सकका अनुसार सेक्स सुपरबगलाई ‘गोनोरिया एच ०४१’ नामबाट पनि चिनिन्छ । सुपरबगको पहिलो पहिचान वर्ष सन् २०११ मा जापानमा भएको थियो ।
यसपछि यो हवाईमा फैलिएको थियो । अहिले भने क्यालिफोर्निया र नर्वेतिर पनि यसको संक्रमण फैलिन सुरु भएको अनुमान गरिएको छ ।
हवाईमा पहिलो पटक सन् २०११ मा सेक्स सुपरबगको मामिला एक युवतीमा भेटिएको थियो । हवाईका चिकित्सकहरुले पूरा देशभरी यसबाट सुरक्षित रहन सल्लाह दिएका छन् ।
चिकित्सकहरुले सुपरबगबाट विशेष सचेत रहन आग्रह गर्दै यसको जीवाणु धेरै आक्रामक भएको बताएका छन् । यो द्रुत गतिमा फैलिने र कम समयमा नै असर देखाउने खालको भएको चिकित्सकहरुको भनाई छ ।
यद्यपी अहिलेसम्म ‘एच ०४१’ कारण कोही–कसैको मृत्यु भएको मामिला भने बाहिर आईसकेको छैन । विशेषज्ञहरुले सदैव सुरक्षित सेक्स गरेको खण्डमा यसबाट जोगिन सक्ने जनाएका छन् ।
जीवाणु देखिएको मुलुक हवाईमा कोहीसँग पनि नयाँ सम्बन्ध बनाउनुअघि पहिले आफ्नो ‘पाटर्नर’को शारीरिक जाँच गराउन सल्लाह दिइसकेको छ ।
अब मान्छेले देख्ने सपना पनि पढ्न सकिने भएको छ । उठ्दावित्तिकै धेरैले भुल्ने सपना अब जापानी वैज्ञानिकहरुले पढ्न सकिने बनाएका हुन् ।
जापनी वैज्ञानिकहरुले भनेका छन् की उनीहरुले मानिसले देख्ने सपना पढ्न सकिने तरिका पत्ता लगाएका छन् । एम आर आइ स्क्यानरको सहायताले मान्छेको अवचेतन मनका गोप्य विषयहरुको जानकारी लिन सकिने वैज्ञानिकहरुले भनेका छन् ।
चर्चित सर्च इन्जिन गुगलले गुगल म्यापमा हालै सगरमाथा आधारशिविर र शिखरबाट खिचिएका तस्वीरहरु राखेका छन ।
गुगल स्ट्रीट भ्यु टीमका सदस्यहरु सगरमाथा आधार शिविर र शिखरमा पुगेर यी तस्वीर खिचेका हुन । ३६० डिग्रीको कोणमा खिचिएका यी डिजिटल तस्वीरले प्रयोगकर्तालाई सगरमाथामै पुगेको अनुभूति दिनेछ ।
गुगलले बिश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथासहित दक्षिण अफ्रिकाको माउण्ट किलिमन्जरो, युरोपको माउन्ट इलवर्सको आधार शिविर र शिखरका दृष्यहरु पनि गुगल म्यापमा राखेको छ । गुगल स्ट्रीट भ्यू टीमले बिश्वका शहर, गल्ली र गाउँहरुमा पुगी तस्वीर खिचेर गुगल म्यापमा राखिरहेका छन । यही अभियानको अंशका रुपमा उच्च शिखरका दृष्यहरु पनि समावेश गरिएको छ । यस्कालागि यहा किल्क गर्नुस् ।
सूचना प्रबिधि क्षेत्रमा कहलिएको गुगलले बोल्ने जुत्ता ल्याउने तयारी गरेको छ । बिशेष प्रकारको चस्माको आबिस्कारसँगै गुगलले बोल्ने जुत्ता ल्याएर प्रबिधि क्षेत्रमा अर्को तरङ ल्याइदिएको छ ।
गुगल वर्कशपले बनाएको यो ‘टकिङ शूज’ ले तपाई कुन ठाउँमा हुनुहुन्छ, त्यसको लोकेसन पत्ता लगाउनुका साथै गन्तब्य भेट्टाउन सकिनेछ । यो जुक्ताले तपाईसँग कुरा गर्नुका साथै तपाईको गतिविधिको अपडेट गर्ने तथा सोझै फेसबुक र ट्वीटरमा पोष्ट गर्न पनि सघाउने छ ।
गुगलले अनस्युमिङ एडिडास जुत्तालाई एउटा कम्प्युटर स्पीकरसँग कनेक्ट गरेको छ । यी जुत्तामा एक्सलरोमिटर, जाइरोस्कोप र प्रेसर सेन्सर जडान छन् । यस्तोमा जो कोही पनि यी जुत्ता लगाएर हिँड्छ भने जुत्ताले ‘भ्वाईस’ अपडेट दिन थालिहाल्छ । तपाई हिँडिरहेको तथा उभिएको बारेमा पनि जानकारी गराउनेछ । तपाई हिँड्दा हिँड्दै एक्कासी रोकिनुभयो भने जुत्ताले तपाईलाई सोध्नेछ ‘तपाई किन रोकिनु भएको ?’
गुगलले अनस्युमिङ एडिडास जुत्तालाई एउटा कम्प्युटर स्पीकरसँग कनेक्ट गरेको छ । यी जुत्तामा एक्सलरोमिटर, जाइरोस्कोप र प्रेसर सेन्सर जडान छन् । यस्तोमा जो कोही पनि यी जुत्ता लगाएर हिँड्छ भने जुत्ताले ‘भ्वाईस’ अपडेट दिन थालिहाल्छ । तपाई हिँडिरहेको तथा उभिएको बारेमा पनि जानकारी गराउनेछ । तपाई हिँड्दा हिँड्दै एक्कासी रोकिनुभयो भने जुत्ताले तपाईलाई सोध्नेछ ‘तपाई किन रोकिनु भएको ?’
कुनै खेल खेल्दा पनि यसले तपाईको गतिविधिका बारेमा अनुसन्धान गरेर कुराकानी गर्नेछ । खेल्दैगर्दा पनि फेसबुक तथा ट्वीटरमा स्टाटस अपडेट गर्न सक्नेछन् ।
गत साता टेक्सासको साउथ फेस्टिभलमा यो जुत्ताको पहिलो झलक देखिएको थियो । नयाँ आबिस्कारलाई सार्वजनिक गरिएपनि त्यसलाई आम उपभोक्ताका लागि उत्पादन गरिहाल्ने योजना भने गुगलको छैन । गुगलका अधिकारीहरुले जुत्ताको ब्यापारमा लाग्ने कम्पनीको कुनै योजना नभएको केवल नयाँ आबिस्कारलाई मात्र प्रर्दशन गर्न खोजिएको बताएका छन । Online
सुन्दर खोटाङ !
समुन्द्रि सतह देखि १ सय ५२ देखि ३ हजार ६ सय २० मिटरमा अवपस्थित छ । क्षेत्रफलको हिसावले १ हजार ५ सय ५१ वर्ग किलोमिटर फैलिएको छ । करिब २ लाख ५० हजार विविध जातजातीको फूलबारी हो खोटाङ ।
तीन वटा यरपोर्ट रहेको खोटाङ आइपुग्न काठमाण्डौबाट आधा घण्टा र विराटनगरबाट २५ मिनेट हवाइमार्ग पार गरेपछि आइपुगिन्छ ।
त्यसतै धनकुटाबाट लेगुवाघाट–भोजपुर–चखेवा हुदै मोटर चढेर खोटाङ छिरिन्छ । त्यसबाहेक सोलुबाट सिलौरिघाट–ऐसेलुखर्क, उदयपुरबाट बुवाजोरघाट–धाप्लाङघाट–रसुवाघाट–भण्डारेघाट, ओखलढुङ्गाबाट रम्भुवा–जयरामघाट र भोजपुरबाट चखेवाभञ्ज्याङ–पान्धारे–छागेमूलडाँडा लगायतका विभिन्न नाकाहरु पार गर्दै खोटाङ आइपुगिन्छ ।
बाँकि अंश भिडियोबाट .......
विनोद चौधरी र उनको परिवारको सम्पत्ति ८८ अर्ब (एक अर्ब डलर) रुपैयाँ बराबर पुगेको छ । विश्वभरका अर्बपतिको सूची सार्वजनिक गर्ने पत्रिका फोर्ब्सको सूचीमा चौधरीको नाम समावेश भएको छ । फोर्ब्सको अर्बपति सूचीमा पर्ने उनी पहिलो नेपाली हुन् । विश्वका १४ सय २६ अर्बपतिको सूचीमा चौधरी १३ सय ४२ औं स्थानमा परेका छन् ।
फोब्र्सले ५७ वर्षका चौधरीलाई नेपालको पहिलो अर्बपति भन्दै मुलुकभित्र भन्दा बाहिर बढी सम्पत्ति रहेको उल्लेख गरेको छ । पत्रिका सूचीमा पर्न सफल भयौं, यो ज्यादै खुसीको कुरा हो,' चौधरीले भनेका छन्, 'मुलुककै लागि पनि गर्व हो । नेपाल अब सगरमाथा, गौतम बुद्धको देशमात्र हैन, कर्पोरेट जगत्मा पनि चिनिने छ ।' यसअघि सन् २००८ मा फोब्र्सले नै ५० करोड डलरका मालिक भन्दै उनको फिचर छापेको थियो ।
सरीरमा पानीको कमीले विभिन्न खालका स्वास्थ्य समस्या उब्जिन्छन् । सरीरमा पानी कम भयो भने कब्जियत, पाइल्स, मृगौलाको पत्थरी, पाचन प्रक्रियामा गडबडीका साथै उच्च रक्तचाप लगायतका समस्या पैदा हुन्छन् ।
त्यसैले सरीर स्वस्थ राख्न पर्याप्त पानी पिउनुपर्ने हुन्छ । शुद्ध पानी पिउनु सरीरमा पानीको आपूर्ति सन्तुलित गराउने मुख्य उपाय हो । यसका साथै केही त्यस्ता फलफूल तथा तरकारीका परिकारहरु छन् जसले सरीरमा पानीको मात्रा सन्तुलित राख्न मद्दत गर्छन् ।
सरीरमा पानीको मात्रा सन्तुलित गराउने फलफूल र तरकारीहरु मध्ये केही निम्न छन् :-
गोलभेँडाः गोलभेँडामा पोटासिएम र लाइकोपाइन तत्वका साथै ९० प्रतिशत पानी हुन्छ । गोलभेँडाको सेवन मोटोपन घटाउन पनि कामयावी हुन्छ ।
गाजर: गाजरमा एन्टी अक्सिडेन्ट, भिटामिन तथा प्रोटिन लगायतका तत्व पाइन्छन् । सलादको रुपमा साथै अन्य समयमा पनि नियमित रुपमा गाजर खाने गरेमा सरीरमा पानीको कमी हुने समस्या रहँदैन ।
मूला: मूलामा अत्यधिक पानीका साथै फलाम लगायतका लवण पनि पाइन्छन् । मुलाले सरीरमा पर्याप्त पानी आपूर्ति गर्ने मात्र होइन मोटोपन नियन्त्रणमा पनि सघाउ पुराउँछ ।
काँक्रो: काँक्रोमा लगभग ९६ प्रतिशत पानी हुन्छ र बाँकी ४ प्रतिशत फाइबर हुन्छ । काँक्रो खानाले पानीको आपूर्तिसँगै कब्जियतको समस्या पनि दूर हुन्छ ।
आरु: यो फलमा भिटामिन ए, सी तथा बिटा क्यारोटिन नामक तत्व हुन्छ । आरुमा पर्याप्त पानी पनि हुन्छ । यसको सेवन पनि स्वास्थ्यको लागि निकै लाभदायी हुन्छ ।
सुन्तला: सुन्तलाको नियमित खानाले सरीरमा पानीको आपूर्ति मात्र होइन फाइबर लगायत अन्य महत्वपूर्ण पौष्टिक तत्वको पनि कमी हुन पाउँदैन ।
भुइँकटहर: यसमा पनि घुलनशील रेशा तथा एन्टी अक्सिडेन्ट हुन्छ । जसले सरीरलाई तन्दुरुस्त राख्छ र छिटै बुढो देखिनबाट बचाउँछ ।
खरभुजा, तरभुजा: यो गर्मी याममा पानीको आपूर्ति गर्ने सबैभन्दा उत्तम र शुलभ फल हो । यसमा पानीको साथै भिटामिन ए, बी, पोटासिएम तथा म्याग्नेसियम लगायतका तत्व पनि पाइन्छ ।
स्ट्रबेरी: यो पनि निकै लाभदायक फल हो । यसमा भिटामिन तथा प्रोटिन पाइन्छ । यसले रक्तचाप नियन्त्रण गर्नुका साथै मोटोपन पनि घटाउँछ ।
वैज्ञानिकहरुले बच्चाले जन्मिनु तिन महिना अघि नै पाठेघरमा रहेको अवस्थामा बाहिरी वातावरणको आवाज सुन्ने तथ्य पत्ता लगाएका छन् ।
फ्रान्सेली वैज्ञानिकहरुले बच्चाले गर्भमै बाहिरको आवाज सुनेर चिन्नसक्ने दाबी गरेका हुन् । युनिभर्सिटी अफ पिकार्डीका शोधकर्ताहरुले २८ हप्ताको गर्भको अप्टिकल स्क्यानिङ गरी यो कुराको प्रमाणित गरेका हुन् ।
बच्चाले गर्भमै बाहिरको आवाज सुन्न सक्ने र उक्त आवाज महिला वा पुरुष कसको रहेको छुट्टाउन सक्ने निष्कर्ष उनीहरुको छ । गर्भ रहेको ६ महिनामा बच्चाको कान विकशित हुन्छ । यसपछि ऊ आफ्नी आमाको बोली सहित अरु विभिन्न आवाज सुन्न र छुट्टाउन सक्ने हुन्छ ।
तर, बोलेको कुरा बुझ्ने क्षमताको विकाश भने गर्भमै वा जन्मेपछि हुन्छ भन्ने कुरा भने वैज्ञानिकहरुले पत्ता लगाउन सकेका छैनन् । तर पछिल्लो अध्ययनले के कुरा देखाएको छ भने बच्चाले गर्भमै रहँदाबाट भाषा सिक्न सुरु गर्छ ।
नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघको आठौं राष्टिय महाधिवेशन आगामी २०७० साल बैशाख २८, २९ र ३० गते चितवनमा गरिने भएको छ ।
आइतबार सम्पन्न संघीय परिषद् सचिवालय वैठकले सो निर्णय गरेको जानकारी बिज्ञप्ति मार्फत अध्यक्ष राजकुमार लेखीले गराएका हुन् । बिज्ञप्तिमा महासंघ स्थापनाको दुई दशकको अवधीमा विगतका सातवटै महाधिवेशन काठमाडौं उपत्यकामा भएकाले पहिलो पटक उपत्यका बाहिर महाधिवेशन आयोजना गर्न लागिएको उल्लेख छ ।
महाधिवेशनको उद्घाटन सत्र भरतपुरमा र बन्द सत्र सौराहामा गर्ने निर्णय पनि संघीय परिषद् सचिवालयले पनि जनाइएको छ । उद्घाटन सत्रमा एकलाखजना भन्दा धेरै मानिसको उपस्थिति रहनेछ महासंघले जनाएको छ । नेपाली आदिवासी जनजातिको छाता संगठनको रुपमा रहेको महासंघको ७१ वटा जिल्लाका जिल्ला समन्वय परिषद्, सूचीकृत ५९ आदिवासी जनजाति समुदाय, १४ वटा बिदेश शाखा, ७ वटा सम्बन्धन संस्था रहेका छन् ।
पर्याप्त समयसम्म नसुत्ने मानिसमा विभिन्न रोगव्याधी तथा स्वास्थ्य समस्याको जोखिम बढ्ने बेलायती शोधकर्ताहरुको पछिल्लो अध्ययनले देखाएको छ । निद्रा बिथोलिनु वा खराब सुताइले सरीरको आन्तरिक प्रणालीमा असर पूराउने शोधकर्ताहरुको भनाइ छ ।
निद्राको समय घटाउँदा वा पर्याप्त समयसम्म नसुत्दा त्यसको असर सरीरका जिन वा वंशाणुसम्म पर्ने र त्यसको प्रभाव दूरगामी हुने बताइएको छ । एक हप्तासम्म दिनमा ६ घण्टा भन्दा कम समयसम्म सुतेमा त्यसले सयौँ जिनमा असर पार्ने विज्ञहरु बताउँछन् । पिएनएस जर्नलमा छापिएको खबर अनुसार अपर्याप्त निद्राले स्वास्थ्यमा हानिकारक असर पार्छ ।
अपर्याप्त निद्राका कारण मुटुरोग, मधुमेह, मोटोपन तथा मस्तिष्कको काममा समेत असर पर्ने शोधकर्ताहरु बताउँछन् ।
सुरे विश्वविद्यालयका शोधकर्ताहरुले यो कुरा प्रमाणित गर्न दिनमा १० घण्टा सुत्ने ७० जना मानिसहरुलाई एक हप्तासम्म दैनिक केवल ६ घण्टासम्म सुत्न लगाएर उनीहरुको रगत परीक्षण गरेका थिए । त्यसक्रममा दैनिक सुत्ने अवधि ४ घण्टाले घटाउँदा एक हप्ताभित्रमा त्यसको असर सरीरका विभिन्न ७ सय प्रकारका जिनमा असर परेको देखिएको थियो ।
सरीरको आन्तरिक प्रणाली सन्तुलित हुन पर्याप्त निद्रा तथा आराम आवश्यक पर्ने भन्दै शोधकर्ताहरुले पर्याप्त निद्रा नपर्दा वा आराम नपुग्दा त्यसमा असर पर्ने बताए ।
कम निद्राले विभिन्न खालका शारीरिक स्वास्थ्य समस्याका साथै मानसिक र सामाजिक समस्या पनि उत्पन्न गराउने विज्ञहरु बताउँछन् । पर्याप्त निद्राको कमी हुँदा स्मरण शक्ति घट्ने तथा अन्य रोग निको हुने दरमा पनि कमी आउने बताइएको छ ।
प्रविधीविद्ले एक यस्तो पारदर्शी कम्प्युटर बनाएका छन्, जो तपाईको सिस्टमको भित्रसम्म पुग्ने र डिजिटल कन्टेन्टलाई छोएर तपाईको कल्पनालाई आफ्नो हिसावले ढाल्ने सुविधा दिन्छ ।
लस एन्जसलमा टीईडीको कन्फ्रेन्समा यस कम्प्युटरको प्रारम्भिक स्वरुपबारे जानकारी दिइएको छ । बोष्टनको मासाचुसेट्स इन्सटिच्यूट अफ टेक्नोलोजिबाट स्नातक तथा माइक्रोसफ्ट कम्पनीमा इन्टर्नसीप गरेका जिन्हा लीले यस्तो पारदर्शी कम्पुटरको अबधारणा अघि ल्याएका छन् ।
‘स्पेसटप थ्री डी डेस्कटप’ बनाउन जुटेका लीले यो आबिस्कार पूर्ण हुन एक दशकसम्म लाग्न सक्ने बताएका छन् । यो कम्प्युटरले प्रयोगकर्ताहरुलाई मेशिनसँग सम्वाद गर्ने मौका समेत दिनेछ । यो सिस्टममा एक पारदर्शी एलईडी डिस्प्ले हुनेछ, जसमा इन बिल्ट क्यामेरा लगाइएको हुन्छ । यो क्यामेराले प्रयोगकर्ताको हाउभाउ र आँखाको गति अनुसार आफूलाई एडजस्ट गर्छ ।
सिस्टम मानिसको बस्तुसँग सम्बाद स्थापित गर्ने आवश्यकतालाई लिएर डिजाइन गरिएको हो । यो आबिस्कारले मूर्तरुप लिएमा आगामी दशकमा कम्प्युटरको क्षेत्रमा अर्को क्रान्ति हुने बीबीसीले जनाएको छ ।
सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा केही यस्ता महिला छन् जसले आफ्नो दमदार उपस्थिति देखाएका छन् । हुनत विश्वको सूचना प्रविधि उद्योगमा पुरुषको भन्दा महिलाकै वर्चस्व रहेको बताइन्छ ।
आइ टी उद्योगमा महिलाको हिस्सेदारी ५७ प्रतिशत रहेको र त्यसमध्ये २७ प्रतिशत महिला कम्प्युटर जगतसँग सम्बन्धित क्षेत्रमा संलग्न रहेको तथ्यांकले देखाएको छ ।
यहाँ केही चर्चित महिलाको नाम उल्लेख गरिएको छ जो प्रविधि जगतमा उच्च ओहोदामा पुगेका छन् :
१. किम पोल्सीः अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित सूचना प्रविधिको हव मानिने सिलिकन भ्यालीकी प्रसिद्ध सूचना प्रविधि उद्यमी तथा व्यवसायिक नेतृ ।
२.नोरा डेन्जेलः अमेरिकी आइबिएम कम्पनीकी वरिष्ट उपाध्यक्ष ।
३.भ्यालेन्टिना सालापुराः आइबिएम कम्पनीकी मास्टर इन्भेन्टर तथा सिस्टम आर्किटेक्ट ।
४.डेनी ब्रायन्टः चिप मेकर कम्पनी इन्टेलकी कर्पोरेट भाइस प्रेसिडेन्ट तथा सिआइओ ।
५.उर्सुला बन्र्सः जेरोक्स कम्पनीकी प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ।
६. मारिसा माएरः याहु कम्पनीकी अध्यक्ष तथा मुख्य कार्यकारी अधिकृत ।
७. सेरिल स्यानबर्गः गुगलकी पूर्व कार्यकारी समेत रहेकी स्यानबर्ग हाल फेसबुकको चिफ अपरेटिङ अफिसर छिन् ।
८. भर्जिनिया रोम्टीः आइबिएम कम्पनीकी अध्यक्ष तथा प्रमुख कार्यकारी
९. मेग हि्वटम्यानः एच पि कम्पनीकी प्रमुख कार्यकारी ।
१०.सुसन वज्कीकीः गुगलकी वरिष्ठ उपाध्यक्ष ।
यी बाहेक अरु थुप्रै महिलाहरु पनि छन् जसको नाम यहाँ उल्लेख गर्न नसकिएको हुनसक्छ । तर ती सबैको योगदान सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा महत्वपूर्ण छ ।
गोपाल छाङछा राई
यलम्बर फाउन्डेसन, जातीय संग्रहालयको पहलमा डा. जगदीश रेग्मीको टोलीले बनाएको ‘किरात येले प्रथम पञ्चाङ्ग पात्रो’ शनिबार पर्यटन बोर्डको सभाहलबाट अशोक राईले सार्वजनिक गरेका छन् । उक्त पात्रोमा किरात संम्वत ५०७३ लाई घटाएर ३७९२ उल्लेख गरिएको छ । यसरी हचुवाका भरमा बनाइएको पात्रोले किरातीहरुमा भ्रम छरेको छ । यो पात्रो आदिवासी जनजाति समूहले बनाएको पनि होइन र दुई चारजनाले भ्रम छर्दैमा किरात येले सम्वत ५०७३ वर्षबाट एकाएक ३७९२ मा झर्दा पनि झर्दैन ।
प्रमाण हेर्दा किरातका पहिलो राजा यलम्बर भए भन्ने कुरा वंशावलीका आधारमा गरिएको हो । यदि हामीले वंशावलीलाई छोड्यौं भने यलम्बर राजा र अन्तिम किराती राजा जिते दास्ती रहेको कूरालाई मान्नै सक्दैनौं । अर्को प्रमाण नपाउन्जेली वंशावलीलाई आधार मान्नुपर्छ । किरात वंशावली अहिलेभन्दा ६ सय वर्ष अगाडि बनेको हो । गोपाल वंशावली स्थिति मल्लका पालामा बनेको हो । यो भन्दा अर्को बलियो प्रमाण नपाउँदासम्म किरातकालको यही अकाट्य प्रमाण हो ।
यसलाई हामी कसैले त्यसै छाड्न सकिँदैन । किरात कालमा कसैले ३२ राजा, कसैले २९ राजा भनेका छन् । किरात राज्यकाल थियो नै । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले २ वर्ष अगाडि इतिहासकार विद्धान दिनेशराज पन्तद्वारा लेखिएको प्रथम किरात राजा यलम्बर समय पुस्तकमा पनि यो कुरा पुष्टिसहित उल्लेख छ । अहिलेसम्म हाम्रो लिखित इतिहास लिच्छवी कालदेखिको मात्र छ, अब हामीले किरातकाल देखि शुरु गर्नुपर्छ । यो कूरा इतिहासकार दिनेशराज पन्तले बताएका हुन् ।
किरातकालीन इतिहास अपूर्ण छ, यसको खोजी र अनुसन्धान गर्नुपर्छ । त्यसैका लागि इतिहास पढ्नुपर्छ । किरातकालीन येले संम्वत ५०७३ किरात, लिच्छविकालीन भाषा वंशावलीका विभिन्न संस्करणहरुमा कलिगत १२ वर्ष बाँकी छँदा द्वापर युगमै फलाना राजा भए भन्ने उल्लेख छ । कलिगतको शुरु र किरात राज्यको शुरुवातको भाषा वंशावलीमा उल्लेख भएको पाइन्छ । त्यो वंशावली हामीले आजभोलि वा ५०-७० वर्षयता बनाएको होइन । यो अप्रमाणित कुरा हो ।
कसै कसैले पाटनको शिलालेखमा लेखिएको भेटिएको येले सम्वत्का आधार मानी किरात येले सम्वत कलिगत ५०७३ लाई घटाएर किरात येले संम्वत ३७९२ मा झार्नु यूक्ति र प्रमाण संगत हुँदैन । यलम्बर फाउन्डेसन र नेपाल राष्ट्रिय जातीय संग्राहलयले संयुक्तरुपमा बहसका लागि लोकापूर्ण गरेको किरात पञ्चाङ्ग पत्रको ३७९२ सम्वत माली गाउँमा एक व्यक्तिको घरमा जग खन्दा भेटिएको जय बर्माको मूर्तिमा विक्रम सम्वत् २४२ लेखिएको छ । जुन मूर्ति हाल छाउनीस्थित म्यूजियममा छँदै छ । १०७ लाई शक संम्वत मानेपछि वि.सं. २४२ हुन्छ । त्यहाँदेखि लिच्छवीकाल शुरु भयो रे । वि.सं. २४२ मा वा १ वर्ष अगाडि किरात काल टुंगियो भन्ने कल्पनाको आधारमा येले संम्वत घटाइएको होला ।
किरातहरु नेपालमा कहाँबाट आए, कति वर्ष शासन गरे भन्ने कुराको इतिहास अहिलेसम्म फेला पर्न सकेको छैन । यस विषयमा खोज र अनुसन्धान गर्नुपर्ने आवश्यकता छ । नेपालका कुनै पनि इतिहासकार र पन्तले पनि यो कुरा बताउँन सक्दैनन् । इतिहासमा प्रश्न धेरै उठ्छन् । यसको उत्तर हुँदैन । यसमा जानेको कुरा जानेको छ नजानेको कुरा जानेको छैन भनेर जानु पर्ने इतिहासकार ज्ञानमणि नेपाल बताउँ छन् । तर, दुर्भाग्य हाम्रो देशमा अनुसन्धान गर्ने नाममा भए नभएका कूराहरु निकाल्ने, भ्रमको खेती गर्ने गर्छन् । इतिहासको खोजी गर्दैनन् । गहिरो अध्ययन, अनुसन्धान गर्दैनन् । लिपीको वास्तविक अर्थ खोज्दैनन् अनि समावेशी र समानुपातिक नाममा जे पनि ब्याख्या गरिदिन्छन् ।
किरात वंशावली र इतिहासको बीचमा छुटेका कुरा खोज्नु पर्छ । कलिगत आधारित किरात येले संम्बत ५०७३ चलाईदै आएको छ । यो संम्वतलाई विना आधार र प्रमाण घटाएर ३७९२ बनाइएकोमा कतै यो ठिक छैन कि भन्ने उनीहरुको मनमा पनि परेरै होला, बहसका लागि भनेर किरात पञ्चाङ्ग पत्र लोकापर्ण गरिएको धेरैको आशंका छ । बहसको निम्ति त्यस्तो निकाल्नु अगाडि इतिहासकार, भाषावीद्ध, पुरातत्व वीद्ध, पचाङ्गविद् राखेर वृहत छलफल चलाउनुपर्दथ्यो । इतिहासबारे सामान्य जानकारी भएका, आदिवासी जनजाति समूदायका नेता, लेखक जनजाति लेखक मात्र राखेर सामान्य छलफल गरेर यले संम्वत घटाइनु राम्रो होइन । यो किरात समुदायबाटै आफ्नो इतिहास मेट्ने साजिस भैरहेको त होइन भनेर किरात समुदाय, किरात जाती, समुदायका संघ-संस्था, राजनीतिज्ञ, लेखक, विद्धान व्यक्तित्व, साहित्यकार, इतिहासकार, पत्रकार आदिले गम्भीर प्रश्न उठाउन थालेका छन् । आशंका व्यक्त गरेका छन् ।
कलिगत किरात संम्वत ५०७३ मा १२८१ वर्ष घटाएर किरात येले संम्वत ३७९२ कायम गर्दा विक्रम संम्वतलाई निरन्तरता दिने ब्राहृमणवादी अनुदारवादी र कट्टर हिन्दुवादी समूदाय र विश्वका सबै संम्वतलाई मटियामेट गरी आफ्नो मात्र इस्वी संम्वत् सञ्चालन गर्न चाहने ईसाइवादी विश्व साम्राज्यवादी शक्ति निकै खुशी र प्रसन्न देखिएका होलान् र छन् । किरात समूदायबाट आफ्नो कलिगत संम्वतका विषयमा भ्रम सिर्जना गर्दा उनीहरुलाई इस्वी संम्वत र विक्रम संम्वत भूमिपुत्र आदिवासी समूदायलाई लाद्न सजिलोसमेत बन्ने स्थिति पैदा भएको सर्वत्र महसूस भएको छ ।
प्रज्ञा प्रतिष्ठानले निकालेको प्रथम ‘किरात राजा यलम्बरको’ समयको किताबमा कलिगत संम्वत र किरात शासनका बारेमा धेरै नयाँ इतिहासका कूराहरु उल्लेख छन् । त्यसमा भएका किरातकालीन इतिहासको कतै खण्डन नभई कलिगत संम्वत घटाउनु उपयुक्त नहुने, इतिहासमा थप भ्रम पैदा गर्नु मात्र भएको इतिहासकार तथा लेखक पन्तले ठोकुवा गर्दै चुनौती दिएका छन् ।
यलम्बर संम्वत, येले संम्वत, नेपाल संम्वत, शक संम्वत भनेको हामीले आफ्नो पूर्खालाई सम्मान गर्ने संम्वत हो । विक्रम संम्वत, नेपाल संम्वत वा इस्वी संम्वत त्यसवखत देखि चलेर आएको संम्वत हो । यलम्बरका समयमा येले संम्वत चलेको थियो र नै चल्दै आएको हो । सबै जात जातिको पुर्खा खोजी गर्ने, जातीय उत्थान गर्ने सिलसिलामा खोजी, अनुसन्धान गर्दै जाँदा येले संम्वत, कलिगत ५०७३ वंशावलीमा पाइयो ।
हाम्रा वंशावलीमा भनिएका कतिपय कुराहरु नमिलेका पनि छन् । अहिलेभन्दा २५० वर्ष अगाडिका पृथ्वीनारायण शाहका बारेमा पनि कतिपय कूराहरु नमिलेका छन् । जुनबेलाका तात्कालीन प्रमाण नपाइएका कुराहरु वंशावली भाषा वंशावलीको खोजी नीति गरे सहयोग पुग्न सक्छन् । हाम्रो अध्ययनले किरातकालीन तात्कालीन प्रमाण, शिलालेख, ताम्रपत्र, अभिलेख नपाइएका हुनाले हामी वंशावलीमा लेखिएका कुराको प्रमाणलाई छोड्न सक्दैनौं । वंशावलीलाई छाडियो भने हाम्रो इतिहास नै अपूर्ण हुन्छ । अपाङ्ग हुन्छ ।
(लेखक-छहरा साप्ताहिकका सम्पादक हुन) बिचार अनलाईन खबरबाट साभार गरिएको हो ।
तपाइँ लुगा फुकाल्ने गर्नुहुन्छ की हुन्न ? रातमा सुत्दा बाहिरी लुगा समेत नफुकालीकन सुत्दाखेरी सुत्न अप्ठेरो हुने र निद्रा नपर्ने भएकाले भित्री लुगा वा नाइट डेस लगाएर सुत्ने चलन हुन्छ । तर विज्ञहरुले भने सुत्दाखेरी भित्री वस्त्र समेत खोलेर निर्वस्त्र सुत्ने गरेमा त्यो स्वास्थ्यका लागि निकै फाइदाजनक हुने बताउँछन् ।
विज्ञहरुका अनुसार निर्वस्त्र भएर सुत्नाले व्यक्तिको स्वास्थ्यमा धेरै फाइदा पुग्छ । निर्वस्त्र सुताई व्यक्तिको शारीरिक मात्र नभएर मानसिक स्वास्थ्यका लागि समेत उपयोगी हुने बताइन्छ । विज्ञहरुका अनुसार महिलामा यौन रोगको जोखिम कम गर्न निर्वस्त्र सुताइ निकै फलदायी हुन्छ । खासगरी गुप्तांगमा हुने विभिन्न खालका संक्रमणको खतरा कम गर्न र गुप्तांग स्वस्थ राख्नका लागि निर्वस्त्र रुपमा सुत्नु आवश्यक हुने विज्ञहरुको ठम्याइ रहेको छ । निर्वस्त्र रुपमा सुत्दा महिलाको गुप्तांग हुने ढुसी तथा ब्याक्टेरियाको संक्रमण नियन्त्रण हुन्छ ।
निर्वस्त्र सुत्नुको अर्को फाइदा भने मिठो निद्रा पर्नु हो ।
निर्वस्त्र सुताइले तपाइँलाई निद्राका बेला सितलता प्रदान गर्छ जसका कारण तपाइँलाई अझ गहिरो र मीठो निद्रा पर्छ ।
रातमा सुत्दा लुगा लगाएर सुत्ने बानीले व्यक्तिको सुन्दरतामा समेत असर पूराउँछ । विज्ञहरुका अनुसार सुत्दाखेरी लुगा लगाउने वा बढि न्यानो भएर सुत्दा मानिसको सरीरबाट मेलाटोनिन र ग्रोथ हर्मोनको उत्पादन कम हुन्छ । यस्तो हर्मोनको उत्पादन कम हुनु भनेको व्यक्तिमा छिटै बुढयौलीका लक्षण देखिनु हो । निर्वस्त्र सुत्नाले व्यक्तिको सरीरबाट यस्ता हर्मोनको उत्पादन बढि हुन्छ, जसका कारण बुढयौलीका लक्षणमा न्यूनिकरण मात्र होइन छाला र कपालको सुन्दरतामा पनि वृद्धि हुन्छ ।
निर्वस्त्र भएर सुत्नुको अर्को फाइदा पनि छ ।
त्यो के भने मोटोपन घटाउनका लागि समेत निर्वस्त्र सुताइ कामयावी हुन्छ । राम्रो निद्रा नपर्दा कोर्टिसोल हर्मोनको उत्पादन बढि हुने र यो हर्मोनका कारण व्यक्तिलाई बढि भोक लाग्ने भएकाले धेरै खाने र सोही कारण मोटोपन बढ्छ । तर निर्वस्त्र सुत्दा पर्ने मीठो निद्राका कारण यो हर्मोनको मात्रा घट्न गई भोकमा सन्तुलन वा नियन्त्रण आउँछ जसका कारण मोटोपन नियन्त्रणमा समेत सघाउ पुग्छ ।
निर्वस्त्र सुत्ने बानीले व्यक्तिमा आत्मविश्वासको लेभलमा पनि वृद्धि गर्ने विज्ञहरु बताउँछन् ।
निर्वस्त्र सुत्ने मानिसले लुगा लगाएर सुत्नेले भन्दा बढि यौनसुख प्राप्त गर्छन् र उनीहरुको यौन जिवन पनि सफल बन्छ । जब दम्पतीहरु निर्वस्त्र रुपमा ओछ्यानमा सुत्छन् तब दुबैको नांगो छालाको स्पर्शले दुबैमा लभ हर्मोन भनिने अक्जीटोसिनको उत्पादन बढाउँछ । यसले व्यक्तिलाई सम्भोगका लागि सक्रिय बनाउँछ र इच्छा जागृत गर्छ अनि एक अर्कामा आकर्षण बढाउने काम गर्छ । निर्वस्त्र सुताइले मानिसमा सम्भोगका बेला चरम आनन्द प्राप्तिको दर पनि बढाउने बताइन्छ ।
गोलविद्हरुले ब्रम्हाण्डको सबैभन्दा पूरानो तारा पत्ता लगाएका छन् । खगोलविद्हरुलाई उद्रित गर्दै अनलाइनखबर लेख्छ एच डी १४०२८३ नामको उक्त तारा ब्रम्हाण्डमा अहिलेसम्म पत्ता लागेका ताराहरु मध्ये सबैभन्दा बुढो रहेको र यसको उत्पत्ति १३ अर्ब २० करोड वर्ष पहिले भएको हो ।
यो तारा झण्डै एक सताब्दी अघि पत्ता लागेको भएपनि ब्रम्हाण्डको सबैभन्दा पूरानो तारा भएको तथ्य भने बल्लमात्र पत्ता लागेको हो । अनलाइनखबरका अनुसार यो तारा पृथ्वीभन्दा १८६ प्रकाश वर्ष टाढा छ ।
अमेरिकी खगोलिय समाजका खगोलविद् होवार्ड बोन्डका अनुसार यो ताराको उत्पत्ति १३.२ बिलियन वर्ष अघि भएको हो जुन अहिलेसम्म पत्ता लागेका ताराहरु मध्ये सबैभन्दा पहिलो हो । यो तारा ब्रम्हाण्डमा रहेका दोश्रो पुस्ताको तारा भएको खगोलविद्हरु बताउँछन् । पहिलो पुस्ताका ताराहरुको विलयसँगै दोश्रो पुस्ताका ताराहरुको जन्म भएको थियो ।
यो तारामा गह्रौँ तत्वहरु प्रसस्त मात्रामा रहेकाले यो दोश्रो पुस्ताको तारा रहेको खगोलविद्हरुको भनाइ छ । स्मरण रहोस् यसअघि मेथुसेलाह २ नामक तारालाई ब्रम्हाण्डको सबैभन्दा बुढो ताराको रुपमा लिइँदै आएको थियो ।
विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र भएको मुलुक चीनमा एक सन्तानको नीति छ । यो नीतिले जनसंख्या बृद्धिदर नियन्त्रण गर्न सघाएको चिनियाँ अधिकारीहरु बताउँछन् । तर, एक सन्तानको नीतिअनुसार हुर्किएका बच्चा निराशावादी हुँदै गएको एक अध्ययनले देखाएको छ । उनीहरु जोखिम उठाउन डाराउँछन् र उनीहरुमाथि विश्वास गरिहाल्न हुन्न । अष्ट्रेलियाली शोधकर्ताहरुको टिमले चीनमा एक सन्तानको नीति लागू भएपछि र पहिलेका बच्चाहरुको बीचमा तुलना गरेका छन् । शोधमा भाग लिएकाहरुको व्यवहार र व्यक्तित्वको अबलोकन गरिएको थियो ।
शोधका मुख्य सश्लेशक प्रोफेसर लीन्जा क्यामरुन भन्छन्–’हामीले पायौं कि जो मानिस एक सन्तान नीति लागू भएपछि जन्मिए, उनीहरुमाथि विश्वास गर्न मुश्किल हुन्छ र उनीहरुको जोखिम उठाउने हिम्मत कम छ भनेर अनलाईनखबर लेख्छ। जब कि यो नीति लागू हुनु अघि जन्मिएकाहरुमा यो समस्या छैन ।’ क्यामरुनका अनुसार एक सन्तानको नीति लागू भएपछि जन्मिएका चिनियाँ बच्चाहरु इमान्दार र केही सन्की हुन्छन् ।
चीनमा एक सन्तानको नीति सन् १९७९ बाट लागू भएको हो, जसका कारण विवाहित जोडीहरु एउटा मात्र सन्तान जन्माउन पाउँछन् । यस अध्ययनका लागि ४ सय २१ मानिसको सर्वेक्षण गरिएको थियो, जसमा आधाजसो एक सन्तानको नीति लागू भएपछि जन्मिएका र आधा त्यस अघिका थिए ।
जागिरमा पाउने तलबले मान्छेको ब्लड प्रेसरको सन्तुलनमा समेत प्रभाव पार्ने कुरा हालै पत्ता लागेको छ । अमेरिकाको क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयका शोधकर्ताहरुले गरेको शोधका अनुसार कम तलब हुने कर्मचारीमा उच्च रक्तचापको समस्या बढि हुन्छ ।
जब शोधकर्ताहरुले यो उमेर समूहका मानिसहरुमा ब्लड प्रेसर किन बढि छ रु भन्ने कुराको खोजिनीति गरे, तब पत्ता लाग्यो रगतको पारो तताउने मुख्य चुरो त तलब पो रहेछ । जागिरको तलब सँगै व्यापार व्यवसाय, तनाव, शिक्षा तथा बिमा लगाएका विषय पनि रक्तचाप बढाउने मुख्य तत्व हुन् ।शोधकर्ताहरुका अनुसार यदि जागिरे युवाहरुको तलब दोब्बर पार्ने हो भने उनीहरुमा उच्च रक्तचापको समस्या २५ देखि ३० प्रतिशतले घट्छ । यस्तै तलब दोब्बर पार्दा युवतीहरुमा रक्तचापको समस्या ३० देखि ३५ प्रतिशतले घट्ने निष्कर्ष शोधकर्ताहरुको छ ।
अध्ययन अनुसार आफ्नो तलबबाट सन्तुष्ट रहने कर्मचारीहरु बढि स्वस्थ तथा दीर्घजिवी हुने अनलाइन खबर लेख्छ ।
यो बर्ष भ्रमण गर्नुपर्ने एसियाका उत्कृष्ट सहरको सूचीमा काठमाण्डौं पनि परेको छ । भ्रमण सुझाव दिने प्रसिद्ध अमेरिकी वेबसाइट ‘ट्रिपएडभाइजर डटकम’ ले सन् २०१३ का लागि तयार पारेको एसियाली सहरको सूचीमा काठमाण्डौं १० नम्बरमा परेको हो ।ट्रिपएडभाइजरको भ्रमण सूचीमा नेपालको राजधानी काठमाण्डौं ऐतिहासिक स्थल, प्रसिद्ध मठमन्दिर, तीर्थस्थल र मनमोहक गाउँले घेरिएको उल्लेख छ ।
‘त्यसमाथि तीनवटा दरबार स्क्वायरमात्र नभई पर्वतारोही र पदयात्रीलाई एकै थलोमा जमघट गराउने ठमेल पनि यहीँ छ,’ ट्रिपएडभाइजरले तयार पारेको २५ सहरको सूचीमा काठमाण्डौंको बयान यसरी गरिएको छ ।
सूचीमा कम्बोडियाको सियाम रिप पहिलो स्थानमा छ ।
चौथोमा थाइल्याण्डको चियाङ माई,
पाँचौमा माल्दिभ्सको माले,
छैटौंमा भारतको गोआ,
सातौंमा फिलिपिन्सको बोराके,
आठौंमा चीनकै हङकङ र
नवौंमा भियतामको हनोइ सहर परेका छन् ।